Sira govdê/tenê mirov Di avakirina peyva kurdî de

Cankurd   

       Zimanê neteweyekê ji ber pêdiviya aborî û têkiliyên di navbera mirovan de û ji bo pêșxistina civakê ji her aliyekî ve, ne bi rojan û mehan, lê bi sedsalan li pey sedsalan pêda dibe, firhtir û watedartir dibe. Zimanê me jî wilo di demeke pir dirêj de, gav bi gav pêș ve çû ye û niha bûye yek ji zimanên rast dewlemend. HInek ferheng ji gelek cîldan di nav destên xwendevan û nivîskarên me de hene, û wek em dizanin, seydayê serkeftî, xudanê bêtir ji 100 berhemên bi Kurdî, hêja Zeynulabîdîn Zinar, ku ji 19 salan ve ferhengeke Kurdî-Kurdî dinivîse, bêtir ji 80.000 peyvên neteweya xwe civandine, lê dîsa jî dibêje: “Heylo, ez hîn di seriyê rezê xwe de me!” Lew re ez ji Xwedayê bala dixwazim, ku temenê wî dirêjtir bike û hêza wî xortir bike… Wilo jî ez diraza ji Xwedê dikim, bo hemî ferehngkarên peyva kurdî û taybet ji bo dostê xwe yê hêja û serkeftî, Dr. Husên Hebeș, ê ku pir ji zû ve bi zanyarî û tewateke bê wekanî di ferhengeke akadêmî ya hêja de dixebite…                                                                                                                                                            

       Ji ber ku zimanê kurdî, yek ji wan zimanên tev kevin e li cîhanê, û di nav zimanên gelên Rojhilata Navîn de, pir ji zû ve cîhê xwe girtiye û gelek mirovan ew ji xwe re bi kar anîne, di serî de ji jiyana xwe ya rojane re, ji civaka xwe ya cotkarî û nêçîrvanî re, û ji wan têkiliyên xwe yên civakî û yên li gel sirûștê re, li gel pez û dewar û firinda re, peyv û nav pêda kirine, lê hîn zûtir, ji ba govd û tenê xwe re gelek peyv pêda kirine… Eve jî gaveke pir mezin bû… De werin em li vê yekê ji nêz ve binêrin:      

       Di tenê mirov de çi regez hene?

Serî, guh, çav, rû, dev, dest, dil, sîng, nav, zik, kab, nig (ling) û…

Serî: Wek – Serhișk, serqot, serîhildan, sergiran, serwer, serînizim, serxweș, serek, sermezin… û hinekên dî, pișt re jêder jê hatîne pêda kirin, wek: Serhișkî, serwerî, sermezinî… An jî piçûkkirin mîna ji serî serok pêda kirine.

Guh: Wek – Guhar, guhdirêj, guhreș, guhnedan, guhdarî kirin…

Çav: Wek – Çavreș, çavziq, çavdêr, çav li der, çavsorî, çavzuwa, çavik…

Rû: Wek –   Rûnerm, rûhișk, rûken, rûreș, rûzer, rûsarî…

Dev: Wek – Devsist, devreș, devșilî….

Dest: (Gelek peyv bi harîkariya dest hatîne lêkirin) Wek – Destik, destî, destbira, destgirtî, destekarî, destan, Destbelav, destdirêj, destar, destvala …

Dil: (Bi rastî bi rêya dil pir peyv ketine nav ziman û bi xwe re ziman fireh kirine) Wek – Dilyar, dildar, dilgerm, dilnaz, dilșad, dilreș, dilxweșî, dilêr, dilketî…

:

Sing: Serîlêdan, Seridandin, serkom, serpez, sermiyan, serdevk…

Nav: Naverok, navdarî, navsist, navîn, naverast, navnîșan, navik…

Zik: Zikêș, zikreșî…

Kab: Kabsiist, kabkin, kabik…

Nig (ling): Lingo, lingik…

Wilo em dibînin, ku govdê/ Tenê mirov çendîn bûye harîkar bo firehkirina ziman û ferhenga kurdî.                                                                                                                                                                  

___

Dîtîna min li ser mijareke girîng,MUZEXANE

nusar1

Yekî Ewrûpî li welatê kurdan bi kurmancî ket bazarê 

KDC

Ji bo 2023 Rêberên Jinê yên di qada bilind de

nusar1
KDC

FREE
VIEW